3 Ocak 2015 Cumartesi

MONTESSORİ EV DÜZENİ

Montessori ile ilgili araştırma yaptık ve karşımıza ev düzeni çıktı. Olay sadece etkinlikten ibaret değilmiş. Evde de çocuklara göre düzenlemeler yapmak, "çocuk dostu ev" oluşturmak gerekliymiş.

“Bizde, çocukların yalnız başlarına çok daha iyi öğrenebilecekleri şeyleri onlara ukala bir tavırla
öğretme sevdası vardır. Böylelikle onlara asıl öğretmemiz gereken şeyleri unutuyoruz. Sanki
annesinin ya da bakıcısının ihmali yüzünden yürümesini bilmeyen büyük bir adam görülmüş gibi
çocuğa yürümesini öğretmeye kalkıyoruz. Bundan daha saçma bir şey olur mu? Hâlbuki
küçüklüklerinde kendilerine yürümek yanlış öğretildiği için büyüdüklerinde çarpık yürüyen
adamlar pek çoktur” (2008: 109, Rousseau).

Yukarıdaki uzman görüşüne göre çocuklar kendi kendini eğitmeli demekki. Biz bir yerde yanlış yapıyoruz. Mükemmel çocuk yetiştirmek adına aktiviteye boğuyoruz onları. Peki kendi kendilerine nasıl öğrenecek minicik bedenler? Onların ihtiyaçlarına göre düzenlenen bir ortamda özgür bırakıldıkları zaman öğrenmeye ihtiyaç duyduğu şeyleri öğrenecekler.

Hayat büyüklerin dünyasına hitap ediyor. Herşey onlara göre, onların ulaşabileceği seviyede. Peki hiç denediniz mi kendi boyunuzun 2 katı yükseklikte bir lavaboda el yıkamayı, yada ulaşmak istediğiniz bir dolabın sıkı sıkı kilitlendiğini ve bir türlü açamadığınızı :)  Bu oldukça zor olurdu. Çocuklarımız için aynen böyle oluyor işte. Öncelikle yaşadığı yeri onun için kolaylaştıralım. Ev ortak yaşam alanımız ise onun da bu evde bir yeri olmalı, bunu ona hissettirmeliyiz. Çocuklarımızın ihtiyacı olan, kullanım alanındaki nesneleri onun ulaşabileceği şekilde düzenlemeli ki bir şeye ihtiyacı olduğunda sizden istemek zorunda olmadan kendisi yapabilsin. Özgüveni de tavan yapar bu durumda  :)

Gelelim neler yapabileceğimize : Oyuncakları ulaşılabilir seviyede olsun, boyuna uygun açık raflarda ve düzenli bir şekilde kategorilerine ayırarak oyuncakları yerleştirelim. Evet bunu ilk yaptığımda tüm günüm oyuncak toplamakla geçti:) Ancak yerleştirdiğim ve düzenli oyuncaklarla daha ilgiyle oynadıklarını farkettim. Düzeni herkes sever en çok da çocuklar . Bir anda bütün oyuncakları göz hizasında gören her çocuk dağıtır tabiki.
Kıyafetleri ulaşabileceği yerde olsun. İstedikleri zaman çıkarıp giysinler. Bizimkiler belki de erkek olduklarından işin bu kısmına çok meraklı değiller. O yüzden dağıtmakla çok ilgilenmediler. Sadece çorap seçimini kendileri yapmak istiyorlar. Çekmeceyi açıp giymek istedikleri çorabı getirirler. Ancak buna alışkın olmayan yavrular kıyafetlerin hepsini dağıtma yoluna da gidebilir. :)

O halde şunu yapmalı: Bir anda hepsini aşağı seviyeye indirmeyelim. Örneğin başlangıç olarak  1 tepsi ve birkaç çeşit oyuncakla başlayın.. Tepsiyi yerinden alıp geri yerine götürmeye alıştırın.  Oyuncakları her defasında siz toplayın. Zamanla çocuk sizi model alarak yerine koymayı öğrenecektir.
Kıyafetler için de aynı şekilde. Başlangıç için çorapları ulaşabileceği yere koyabilirsiniz. Nerden alıp , geri nasıl koyacağını öğrendikten sonra diğerlerini de yerleştirirsiniz.

Bizim dolabımız : 22 aylıklarken böyle bir dolap yerleşimi oluşturmuştum.  Pembe kulenin ve merdivenin 5 lisi, Yapbozlar, Kitap, 2 kulplu silindir vardı.
                                                         Şimdiki hali bu: Emir Burak 30 aylık


Oyuncaklarını şeffaf kutularda istifleyip odalarındaki dolaba yerleştirdim. Ancak şu anda bu oyuncakların hiç birisi ortalıkta değil. Montessori materyallerine ilgileri azalınca oyuncakları kaldırdım . Sadece dolaptaki materyaller var :) Çok ısrar ettikleri zaman çıkarıyorum. Geri kutularına koymalarını sağlıyorum. yerleştirmezlerse ben yapıyorum :) 

Kitapları çoğu çocuk sever. En çok onlar ulaşabileceği seviyede olmalı. İşte kapı arkası organizerden bozma kitaplığımız :) Dolabın yan kısmına monte ettik. Masada çalışabilmeleri için boylarına uygun masa ve sandalyemiz.

2 yaşından beri yer yatağında yatıyorlar. Duvardan soğuk almamaları için minder ve yastıklar kullanıyorum. 

Sebzelikten bozma rafımızda günlük yaşam materyalleri ve ev yapımı materyaller yer alıyor.


Çamaşır askılıkları


Etkinlik paspasları.
Evde ahşap sandalyelerin dışında 2 tane pilsanın plastik altı kaymayan sandalyemiz var. Bununla ulaşamadığı yerlere ulaşabiliyorlar. Ellerini yıkamaları için lavaboya sandalye ile ulaşıyorlar ve boylarına göre askılıkta yine minik ellerine göre havlu asılı duruyor. Mutfakta iken yine sandalye ile tezgaha yetişiyorlar ve birlikte yemek yapabiliyoruz :) Mutfakta bir çekmeceyi onlara ayırabilirsiniz. Kullanacağı bardak, kaşık-çatal, tabak, aktarma malzemelerini bu çekmeceye koyabilirsiniz. Ben yine sebzelik kullanıyordum bunun için, ama şu anda mutfakta böyle bir rafları yok. sandalye ile ulaşabiliyorlar.  Biz amacına uygun çok kullanamadık diyelim :)


Montlarını asmaları için askılık, ayakkabıları da vestiyerin altındaki dolapta duruyor. 
Evin diğer kullanım alanlarında da onlara ait eşyalar koyabilirsiniz. Bizim evden hatırladıklarım şimdilik bu kadar. Son olarak tekrar edeyim: Bu düzenin bir anda hepsinin oluşmasını beklemek hem anneye ekstra gerginlik ve yorgunluk verir; hem de başlamadan Montessoriden sizi de yavrunuzu da soğutur. Aşamalı bir şekilde, yavaş yavaş düzeni oturtursanız her iki taraf da daha iyi hissedecektir. Düzeni oluştururken çok fazla ve renkli oyuncaklar yerleştirirseniz çocuğunuz fazla uyarıcı alır ve dikkat dağınıklığına sebep olabilir. Bir oyuncakla amacına uygun oynamadan diğerine geçer, doyumsuz olur. Sade ve doğal olanları tercih etmekse her zaman yararlıdır. 

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder